أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ فَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ
همين كسانند كه زندگى دنيا را به [بهاى] جهان ديگر خريدند پس نه عذاب آنان سبك گردد و نه ايشان يارى شوند
- تفسیر و مفاهیم
- اعراب و موضوع آیات
- نکات تجویدی
موضوع: دنیاطلبی
خدای تعالی دنیا طلبی یهود را که اساس تمام تجاوزهای آنها بود چگونه پاسخ می‌دهد؟
جمله «أُولَئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ» نشان مى‌دهد كه اساس كار يهوديان دنياطلبى است. در عصر كنونى نيز اين خطر وجود دارد؛ اساس همه طغيانگرى‌ها و تجاوزها اين است كه آنها آخرت را كه سرمايه اصلى و مطلوب فطرت انسان است، فروخته و در عوض دنيا را خريده اند؛ كالاى ابدى را داده و متاع زودگذر و فانى را دريافت كرده‌اند و منشاء اين معامله خسارت‌بار، اين است كه همه اعمال آنان ناشى از هواهاى نفسانى است و موافقت يا مخالفت با دين الهى براى آنان مطرح نيست.
در حالی که بنى‌اسرائيل موظّف بودند ميثاق الهى خود را با قوت علمی و قدرت عملى اخذ كنند: «خُذُوا ما آتَيْناكُمْ بِقُوَّةٍ»، ليكن آنها با نهايت وهن و سستى برداشت كردند؛ از اين رو تهديد خداوند نسبت به آنان بازگشت به اشدّ العذاب از يك سو و عدم تخفيف آن از سوى ديگر و فقدان نصرت و كمك از بيرون از سوى سوم است ؛
دو جمله «فَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنصَرُونَ» دلالت دارد كه آنان نه تنها به شديدترين عذاب گرفتار مى‌شوند، بلكه از آن رهايى نمى‌يابند و هيچ گونه تخفيف عذابى، اعم از انقطاع و غير آن نسبت به آنان صورت نمى‌گيرد؛ چنان كه شفاعتى هم شامل حال آنان نمى‌شود؛ پس نه به وسيله شفاعت، از نصرتى برخوردار مى‌شوند و عاملى بيرونى به كمك آنها مى‌آيد و نه عاملى درونى سبب تخفيف عذابشان مى‌گردد؛ چنان كه در پاسخ خواسته آنان مبنى بر كاهش شدت عذاب : «يُخَفِّفْ عَنَّا يَوْمًا مِنَ الْعَذَابِ» گفته مى‌شود: جايى براى تخفيف عذاب نيست؛ «لاَ يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلاَ هُمْ يُنظَرُونَ».
سرّ عدم تخفيف عذاب اين است كه آلودگان به معاصى در دنيا عصيان را سبك مى‌شمردند و گناهان شديد را ترك نمى‌كردند و آنچه در قيامت اتفاق مى‌افتد، ظهور همان چيزى است كه در دنيا به آن مبتلا بودند.[1]
دنیا طلبیدیم ،به جایی نرسیدیم یارب چه شود آخرت ناطلبیده را
یکی از عرفا روزی از یکی از اغنیا پرسید: دنیا را دوست داری؟ گفت: بسیار، پرسید: برای بدست آوردن آن کوشش می‌کنی؟ گفت : بلی. سپس عارف گفت: در اثر کوشش،آن چه می‌خواهی بدست آوری؟ گفت: متاسفانه تاکنون به دست نیاورده‌ام.عارف گفت: این دنیایی که تاکنون با همه کوشش‌هایت آن را به دست نیاورده‌ای، پس چطور آخرتی که هرگز طلب نکرده و در راه وصول به آن نکوشیده‌ای به دست خواهی آورد؟[2]
[1] . تفسیر تسنیم، ج ۵، ذیل آیه
[2] . وبلاگ با عرفا
مؤسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
بدون دیدگاه