فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنْزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ
اما كسانى كه ستم كرده بودند [آن سخن را] به سخن ديگرى غير از آنچه به ايشان گفته شده بود تبديل كردند و ما [نيز] بر آنان كه ستم كردند به سزاى اينكه نافرمانى پيشه كرده بودند عذابى از آسمان فرو فرستاديم
- تفسیر و مفاهیم
- اعراب و موضوع آیات
- نکات تجویدی
موضوع: تبدیل ظالمانه سخن حق
بنی‌اسرائیل پس از چهل سال سرگردانی مشمول چه نعمتی شدند و عکس العمل آنها چه بود؟
دهمين نعمتي است كه از جانب پروردگار به بني اسرائيل افاضه شد و نيز، ناسپاسي ديگري از ناسپاسي‌هاي آنان را گوشزد مي‌كند؛ نعمت به پايان رسيدن سرگرداني در بيابان و وارد شدن به سرزميني كه ورود به آن چهل سال بر آنان حرام شده بود و ناسپاسي تبديل فرمان خدا؛ يعني به ياد آوريد زماني را كه به بني‌اسرائيل گفتيم وارد اين قريه شويد و هرگونه كه خواستيد فراوان و گوارا، از نعمت‌هاي آن بخوريد و از آن در مخصوص با خضوع و خشوع وارد گرديد.
خضوع و خشوع و توجّهي كه مي‌تواند به منزله سجده شكري باشد براي نجات از سرگرداني چهل ساله در بيابان، يا توفيق ورود به بيت المقدس، در حالي كه در زمان حيات حضرت موسي عليه‌السلام از ورود به آن محروم بودند.
اما ستمگران، این فرمان را كه انجام آن نيازمند خضوع و بندگي و استغفار بود، امتثال نكردند، بلكه آن را به كلمه‌اي استهزاآميز تبديل كردند. از اين رو برآنان عذابي از آسمان فرو فرستاده شد.
برخي مفسران مراد از تبديل در «فبدّل» را مخالفت عملي دانسته اند؛ يعني «فبّدل» بدين معناست كه آنان عملاً استغفار نكردند و تواضع نشان ندادند، نه اين كه لفظ مورد دستور را به لفظ ديگر تبديل كردند.
علّت تبديل كلمه «حطّه» اين است كه گفتن اين كلمه گر چه بر زبان آسان است، اما چون دليل بر تعبّد است، بر روح كساني كه ديو درون را رام نكردند و در جهاد اكبر پيروز نشدند سنگيني مي‌كند؛ نظير نماز كه خواندن آن با اين كه زحمتي ظاهري و جسماني ندارد در عين حال براي كسي كه نمي‌تواند نفس خويش را بشكند و دربرابر خداوند خضوع كند، بسيار سنگين است.
مؤسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
بدون دیدگاه