ثُمَّ عَفَوْنَا عَنْكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
پس از آن بر شما بخشوديم باشد كه شكرگزارى كنيد
- تفسیر و مفاهیم
- اعراب و موضوع آیات
- نکات تجویدی
موضوع: ظلم عظیم وعفو الهی
چرا بنی اسرائیل با وجود ظلم عظیم (گوساله پرستی) مشمول عفو الهی شدند؟
در فرصتي كه موساي كليم به مناجات و دريافت تورات براي اداره كشور و رهبري همه جانبه امّت توحيدي اشتغال داشت، سامري از ضعف فكري بني اسرائيل سوءاستفاده كرد؛ زيرا آنان پس از شكافته شدن دريا و مشاهده آن همه آيات و بيّنات، وقتي گروهي را سرگرم بت پرستي ديدند، به موساي كليم گفتند: «يا موسي اجعل لنا إلهاً كما لهم آلهة»
. سامري از اين كوته بيني بني اسرائيل سوء استفاده كرد و بساط گوساله پرستي را براي آنان گسترد: «ثمّ اتّخذتم العِجْلَ من بعده وأنتم ظالمون».
نقش كلمه (ثمّ) در طليعه اين دو جمله اظهار تعجّب است؛ يعني با آن كه حضور موسي در ميقات براي دريافت تورات از بزرگترين نعمت هاي الهي و فضيلتي براي بني اسرائيل و نشانه اي براي علوّ درجه آنان و سبب تتميم و تكميل دين آنان بود، در عين حال، قدر آن را ندانسته، به زشت ترين كفر و جهالت مبتلا شدند و اين بسي جاي تعجّب است
شدّت قبح گناه مزبور در اين است كه گوساله را به جاي پروردگار قرار دادند.
مقصود از «عجل» گوساله زنده و حقيقي نيست، بلكه جسد و مجسّمه گوساله است كه به دست سامري ساخته شده بود
با اين كه بني اسرائيل به گناه بزرگ گوساله پرستي و ظلم عظيم شرك مبتلا شدند، خداوند آنان را عفو كرد، شايد شكر نعمت ها را به جا آورند: «ثُمَّ عَفَوْنَا عَنْكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ».
مقصود از عفو در آيه مورد بحث ممكن است اين باشد كه به جاي آن كه شما را نابود كرده، به عذاب استيصال دچار سازيم، تا آمدن موسي از ميقات، به شما مهلت داديم و آن حضرت شما را از كفّاره گناهتان آگاه ساخت.[1]
مؤسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
[1] . تفسیر تسنیم, ج 4, صص 396 _ 398
بدون دیدگاه