- «یا ایّها النّاس: سَلوُنیِ قَبْل أَنْ تَفقِدوُنی؛ ای مردم! پیش از آنکه مرا نیابید، آنچه می خواهید از من بپرسید» در بسیاری از منابع تاریخی و حدیثی معتبر اهل سنت مانند مستدرک حاکم، تفسیر ابن کثیر، روایاتی از حضرت علی علیه السلام نقل شده که می فرمود:« پیش از آن که مرا از دست بدهید از من بپرسید». همچنین طبری از آن حضرت نوشته که می‌فرمود: «اى مردم از من بپرسید، به خدا سوگند از اخبار آینده تا روز قیامت از من نمى‌پرسید مگر این که پاسخ گویم، از کتاب خدا بپرسید، به خدا قسم آیه‌اى در آن نیست مگر این که من مى‌دانم که آیا در شب نازل شده یا روز». در واقع چنین درخواستی از مردم نشان از فضل علمی مولا علی علیه السلام دارد.
- امیرمؤمنان علی علیه السلام فرمودند: «لَمَّا رَأَیْتُهُ قَدِ اخْتَارَ لِی دِینَ مَلَائِکَتِهِ وَ رُسُلِهِ وَ أَنْبِیَائِهِ عَلِمْتُ أَنَّ الَّذِی أَکْرَمَنِی بِهَذَا لَیْسَ یَنْسَانِی فَأَحْبَبْتُ لِقَاءَه؛ هنگامی‌که دیدم او دین فرشتگان، فرستادگان و پیامبرانش را برای من انتخاب کرده، دانستم کسی‌که این بزرگی را به من بخشیده، فراموشم نمی‌کند؛ پس دوستدار لقای او شدم». (التوحید صدوق، ص288)
- حضرت امیرمؤمنان علی علیه السلام به منزلت نفس حضرت ختمی نبوت J است. آیه «وَ اَنفُسَنا و اَنفُسَکُم؛ ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود» (آل عمران/61) مؤیّد آن است و در روایت «أَنتَ مِنِّی و أَنَا مِنکَ؛ تو از من هستی و من از تو هستم». (الکافی، ج8، ص228) نیز بر آن تأکید شده است.
- ولایت امیر مؤمنان علی علیه السلام مایه کمال ایمان و اتمام نعمت الهی است. «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي؛ امروز دین شما را کامل ساختم و نعمت خود را بر شما تمام کردم». (مائده/3)
- امیرمؤمنان علی علیه السلام با خوابیدن در بستر رسول گرامی J و نزول آیه 207 بقره، به کمال ایثار باریافت. «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ؛ برخی از مردم، جان خود را برای خشنودی خدا می‌فروشند و خدا نسبت به بندگان مهربان است».
- امیرمؤمنان علی علیه السلام حق مدار بود، چنان که حق نیز علی محور بود: «یَدُورُ مَعَهُ حَیثُمَا دَار؛ حق می‌گردد هر جا که علی علیه السلام می‌گردد». (الفصوص المختاره، ص135)
- درمیان فضائل امیرمؤمنان علی علیه السلام روایتی است که در آن رسول خدا J می‌فرماید: «تمام درهای بازشونده به مسجد را ببندید، جز در خانه علی علیه السلام». و این بدان معناست که دیگران، طهارت دائمی برای ورود به مسجد را ندارند اما علی g همواره طاهر است. شیـخ الاسلام « ابن حجـر عسقلانـی» در «فتـح البـاری ج۷ ص۱۴» می‌گوید: «بسیاری این روایت را نقل کرده‌اند و سندش قوی و معتبر است». (برگرفته شده از کتاب شریف الغدیر،ج ۳، ص ۲۱۱)
- هنگامی که امیرمؤمنان علی علیه السلام درب قلعه خیبر را کَند فرمود: «وَ اللهِ مَا قَلَعتُ بَابَ خَیبَر وَ رَمَیتُ بِهِ خَلفَ ظَهرِی أَربَعینَ ذِرَاعاً بِقُوَّةٍ جَسَدِیَّةٍ وَ لَا حَرَکَةٍ غِذَائِیَّةٍ لَکِنِّی أُیِّدتُ بِقُوَّةٍ مَلَکُوتیّةٍ و نَفسٍ بِنُورِ رَبِّهَا مُضِئَة؛ به خدا سوگند من به قدرت بدنی و نیروی غذائی درِ خیبر را نکندم و چهل ذراع به عقب بیانداختم، بلکه از قدرت ملکوتی و جانی کمک گرفتم که به نور پروردگارم درخشان است». (الامالی، صدوق، ص514)
- بیت المال را هر از چندی جاروب می‌کرد و در آن نماز شکر اقامه می‌نمود که حقوق امت را ادا کردم: «إنَّ علیاً کان یَکنِسُ بیت المال کُلّ یَومِ جُمُعَةٍ ثُمَّ ینضَحُهُ بالماء، ثُمّ یُصَلّى فیه رکعَتین، ثُمَّ یقول: تَشْهدانِ لى یَوْمَ الْقِیامَة؛ علی علیه السلام خزانه را هر روز جمعه جارو می‌زد و آب بر آن می‌پاشید؛ سپس دو رکعت نماز می‌خواند و سپس می گفت: روز قیامت برایم گواه است». (الغارات، ج1، ص31)
- «إِنَّا لَأُمَرَاءُ الْکَلَامِ وَ فِینَا تَنَشَّبَتْ عُرُوقُهُ وَ عَلَیْنَا تَهَدَّلَتْ غُصُونُه؛ ما امیران سخن هستیم، درخت سخن در ما ریشه دوانده و شاخه های آن برما سایه افکنده است». (نهج البلاغه، خطبه 233) امیر سخن، فرمانروای سکوت هم خواهد بود. کلام، نمادی از فعل است؛ یعنی ما فرمانروایان قیام و قعود، اعتراض و اعراض، معارضه و متارکه هستیم و بالأخره تمام فعل و ترک ما تحت رهبری ملکوتی ما انجام می‌گیرد و معصومانه است.
- امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه «وَ لَقَدْ صَرَّفْنا لِلنَّاسِ في هذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ فَأَبى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ كُفُورا» فرمود: هدف این است که ما علی علیه السلام را در همه جای قرآن یاد کردیم او نزد ما ذکر است. (یاد او یاد خداست) با این وجود مردم از او فاصله گرفتند.
- حاکم حسکانی در کتاب خود از ابوحمزه ثمالی و او از امام باقر علیه السلام نقل کرده که: مقصود از «کَفوراً» (اسراء/89) در قرآن کفران نعمت ولایت علی علیه السلام است که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در غدیر ایشان را معرفی نموده است. (شواهد التنزیل، حاکم حسکانی حنفی، ج1، ص352)
- رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:«إذا جَمَعَ اللهَ اْلاَوَّلِینَ وَ اْلآخَرینَ وَ نَصَبَ الصِّراطِ عَلی جِسْرِ جَهَنَّمِ لَمْ یَجُزْها اَحَدٌ اِلاّ مَنْ کَانَتْ لَهُ بَرائَةٌ بِوِلایَةِ عَلِیِّ بْنِ اَبِی طالِبٍ؛ وقتی خداوند در روز قیامت همه خلق اولین و آخرین را حاضر کند و صراط را بر دوزخ نصب نماید و در آن روز احدی از صراط عبور نخواهد نمود جز آنهایی که در دست خود گذرنامه ولایت علی بن ابیطالب علیه السلام را داشته باشند». (کتاب 1001 فضیلت امیرالمؤمنین علی علیه السلام. به نقل از ینابیع المودة،ص112)
- عمروبن ابی بکار از امام باقر علیه السلام نقل کرده است که ایشان فرمودند: دشمنان علی علیه السلام و کسانی که مقام او را در دنیا انکار می‌کردند چون در قیامت منزلت او را نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم ببینند صورت هایشان سیاه می‌گردد… . (شواهد التنزیل، ج2، ص265)
- ابن عباس درباره تفسیر آیه کریمه «وَ السَابِقُونَ السَّابِقُون اُولئِک المُقَرَبُون…» (واقعه/10) گوید که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: این آیه اشاره به علی علیه السلام و شیعیان او دارد که پیشگام در رفتن به بهشت هستند. (شواهد التنزیل، ص215)
- ابن حجر در صواعق و سبط بن جوزی در تذکره ذیل آیه «وَ السَابِقُونَ السَّابِقُون اُولئِک المُقَرَبُون…» آورده‌اند که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: منظور این آیه امام علی علیه السلام و شیعیان او هستند و «آنها» مقربان درگاه خدایند به خاطر احترامی که خدا برای آن ها قائل شده است. (این روایت را سیوطی در تفسیر الدر المنثور، ج6، ص 154 نیز آورده است.)
- پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: خدا درباره علی با من عهد کرد و فرمود علی پرچم هدایت و امام اولیاء من است، هر کس علی را دوست دارد مرا دوست داشته و هرکس او را اطاعت کند مرا اطاعت کرده است، [ای محمد صلی الله علیه و آله و سلم] این مطلب را به او مژده بده، پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم این مطلب را به علی علیه السلام مژده داد، علی علیه السلام گفت: من بنده خدا و در اختیار خدا هستم، چنانچه عذابم کند، به گناهم عذابم کرده و در حقم ستم نکرده است و اگر آنچه وعده داده، به من عطا کند از کرم خود و سزاوار آن است. [پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:] من برای علی دعا کردم و گفتم: خدایا دلش را روشن کن و بهارش را ایمان به خودت قرار ده، خدا فرمود اینها را به او دادم، الّا اینکه او را مخصوص کردم به ابتلاء و امتحانی که هیچ یک از اولیایم را به چنان بلا و امتحانی مبتلا نکرده ام، گفتم: خدایا! او برادر و همراه من است، گفت: این چیزی است که در علم من گذشته است، او حتماً امتحان و ابتلاء دارد و امتحان می شود. (این روایت را ابونعیم در حلیة الاولیاء از ابوبرزه اسلمی نقل کرده است.)
- پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: ای علی! قسم به آن کس که جانم به دست اوست. اگر نبود که گروه هایی از امّتم درباره تو بگویند آنچه را نصارا درباره عیسی بن مریم گفتند، هر آینه امروز در شأن و مقام تو چیزی می گفتم که به هیچ گروهی از مسلمانان نمی گذشتی مگر آنکه خاک کف پایت را برای تبرّک برمیداشتند. (احمد بن حنبل در مسندش نقل کرده است.)
- پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هر کس دوست دارد زندگی و مرگش مثل من باشد و در بهشت عدن که خدا غرسش کرده، ساکن شود، باید بعد از من ولایت علی علیه السلام را داشته باشد و ولایت ولیّ علی را داشته باشد و باید اقتدا کند به ائمه بعد از من، زیرا آنها از گِل من آفریده شدند و فهم و علم به آنها داده شده است، و وای بر کسانی از امتم که آنها را تکذیب کنند و رحم مرا قطع نمایند، خدا آنها را از شفاعت من محروم گرداند. (این روایت را صاحب حلیة الاولیاء نقل کرده است.)
- طیالسی ازپیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نقل کرده که فرمود: «اَعْلَمُ اُمَّتِی بِما اَنزَلَ اللهُ عَلیٌّ؛ عالم ترین پیروان من به آنچه خدا نازل کرده، علی علیه السلام است».(مسند ابو داود طیالسی، ح2096) (برای آگاهی از شاخه‌های مختلف علم امام علی، ر.ک: «موسوعة الامام علی بن ابی طالب»، ج ۱۰ )
- از سعید بن مسیب نقل شده که: «کَانَ عُمَرُ یَتَعَوَّذُ بِاللهِ مِن مُعْضَلَةٍ لَیسَ فِیها اَبُو حَسَنٍ؛ عمربن خطاب پناه می برد به خدا از مسأله مشکلی که در آن، علی علیه السلام حضور نداشت». (طبقات، القسم الثانی، ص102)
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
بدون دیدگاه