تفسیر روز نهم

موضوع: آیات 42 تا 47 سوره انبیا

آیه 42: تهدید و تخویف مشرکان

خداوند به مشرکان عتاب می کند که اگر عذابی برشما نازل شود هیچ کس قدرت ندارد تا آنرا برگرداند.

در تفسیر تسنیم بیان شده که این آیه نوعی جدال احسن است.
چون مشرکان خداوند را به الله وخالق بودن می شناختند اما تدبیر ورب بودن خداوند را قبول نمی کردند.
پس خداوند در یک جدال احسن به مشرکان این خطاب را بیان میکند:”
بگو چه کسی شمارا در شب وروز از مجازات خداوند بخشنده نگاه میدارد”

آیه 43 و44: خدایان ساخته ای

در این آیات خداوند به پیامبر می فرماید : به مشرکان بگو آیا آلهه ای جز خدای واحد دارند؟

آیا خدایانی که دارند می توانند دربرابر ما دفاع کنند بلکه آنها نمی توانند خودشان را یاری دهند
این دو جمله “تمنعهم “و”من دوننا “از ناتوانی آنها حکایت می کند .
سپس به علل مهم سرکشی اشاره می کند :
علل مهم سرکشی وطغیان افرادبی ایمان ،غرور وعدم شکر گزاری در پیشگاه پروردگار است .
مشرکان نه تنها یاد خداوند را فراموش کرده اند بلکه به شرک وبت پرستی پناهنده شده اند .
آیا این شریک ها بی عنایت الهی می توانند کاری انجام دهند؟
“آیا نمی بینندکه ما مرتبا از زمین ومردم میکاهیم “

آفلا یرون انا ناتی الارض ننقصهامن اطرافها

اقوام وقبائل یکی پس از دیگری می آیند وچشم از جهان فرو می بندند. آیا بااین حال آنها غالبند یا ما غالبیم ؟ افهم الغالبون

مراد از ننقصها :

در تفسیر نور مراد از نقصان :
1- منظور مرگ علما وفقدان آنهاست
2- مقصود انقراض امتهاونابودی ساکنان زمین است.
3- با گسترش اسلام از مناطق کفر نشین کاسته می شود.
4- حجم زمین از نظر جغرافیایی رو به نقصان است
آیه می خواهد مرگ ومیر تدریجی بزرگان واقوام پر جمعیت را به عنوان یک درس عبرت برای کافران مغرور وبی خبر بیان کند وبه آنها نشان دهد:در مبارزه با خداوند پیروزی برای آنها وجود ندارد

موضوع: انذار ومشاهده عذاب

وظیفه پیامبر آن است که مردم را از طریق وحی آسمانی انذار کند ،روی سخن به پیامبر است که:”به آنها بگو من از پیش خود چیزی نمی گویم تنها به وسیله وحی شما را انذار می کنم”

قل انما انذرکم بالوحی

ولی مشرکان از انذار وحیانی آن حضرت هیچ اثر نمی پذیرند چون کر هستند وانسانهای کر دعوت الهی را به هنگام انذار نمی شنوند، البته این کری در قیامت ظهور وبروز پیدا می کند .
گوش شنوا لازم است تا سخن خدا را بشنود ،نه گوش هایی که آن چنان پرده های گناه ،غفلت و غروربرآنها افتاده که شنوایی حق رابه کلی از دست داده اند.
کسانی که با انذار و هشدار انبیا بیدار نمی شوند با شلاق عذاب بیدار خواهند شد

در آیه 46خداوند تعبیراتی را بکار برده است که نشان از خفیف بودن عذاب دارد:
1- کلمه مس : یعنی کمترین برخورد
2- نفح : یعنی نسبم ضعیف وظریف
3- در کلمه نفحه : ه وحدت است
که همه این عبارات اشاره به خفیف بودن و ناچیز بودن عذاب است

این کور دلان ،سالیانی است که سخنان پیامبر ومنطق وحی را نمی شنوند ودر آنها کمترین اثری نمی گذارد مگر آن زمان که تازیانه عذاب هرچند خفیف آنهارا بیدار کند .

اما چه سود که این بیداری اضطراری هم به حال آنها سودی ندارد واگر طوفان عذاب فرو بنشیند باز هم همان راه وهمان برنامه را ادامه می دهند

موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی