إِنَّمَا يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاءِ وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ
او شما را فقط به بديها و انحرافات فرمان ميدهد (و نيز دستور ميدهد) آنچه را كه نميدانيد به خدا نسبت دهيد.
- تفسیر و مفاهیم
- اعراب و موضوع آیات
- نکات تجویدی
موضوع. انحرافات تدریجى
تعبیر خطوات در عبارت (خطوات الشیطان) بیانگر کدام اصل تربیتی می‌باشد؟
جمله خُطُواتِ الشَّیْطان گام هاى شیطان گویا اشاره به یک مسأله دقیق تربیتى دارد، و آن این که انحراف‌ها و تبهکارى‌ها غالباً به تدریج در انسان نفوذ مى‌کند، نه به صورت دفعى و فورى، مثلاً براى آلوده شدن یک جوان به مواد مخدر، قمار و شراب، معمولاً مراحلى وجود دارد:
نخست، به صورت تماشاچى در یکى از این جلسات شرکت مى‌کند و انجام این کار را ساده مى‌شمرد.
گام دوم، شرکت تفریحى در قمار (بدون برد و یا باخت) و یا استفاده از مواد مخدر به عنوان رفع خستگى و یا درمان بیمارى و مانند آن است.
گام سوم، استفاده از این مواد، به صورت کم و به قصد این که در مدت کوتاهى از آن صرف نظر کند.
سرانجام گام‌ها یکى پس از دیگرى برداشته مى‌شود و شخص، به صورت یک قمار باز حرفه‌اى خطرناک و یا یک معتاد سخت و بینوا در مىآید.
وسوسه‌هاى شیطان، معمولاً به همین صورت است، انسان را قدم به قدم و تدریجاً در پشت سر خود به سوى پرتگاه مى‌کشاند، این موضوع منحصر به شیطان اصلى نیست، تمام دستگاه‌هاى شیطانى و آلوده براى پیاده کردن نقشه‌هاى شوم خود از همین روش، خطوات گام به گام استفاده مى‌کنند.
در واقع وسوسه‌های شیطان چون هماهنگ با فطرت و ساختمان انسان نیست به هنگام ایجاد در قلبش، احساس تاریکی، ناراحتی در خود می‌کند. اما در مقابل الهامات الهی چون با فطرت پاک انسان و ساختمان جسم و روح او آشنا است، هنگامی که در قلب پیدا می‌شود، یک حالت انبساط و نشاط به او دست می‌دهد.[1]
شيطان در وسوسه خود، مراحلى را طى مى‌كند: ابتدا به كفر دعوت مى‌نمايد. اگر موفق نشد، به بدعت، اگر موفق نشد، به گناهان كبيره، اگر موفق نشد به گناهان صغيره، اگر موفق نشد، به كارهاى مباح به جاى عبادات و اگر باز هم موفق نشد، به عباداتى دعوت مى‌كند كه پايين‌تر است، تا شخص از مرحله بالاتر باز بماند.[2]
از جمله برنامه‌های سردمداران فرهنگ آمریکایی زدودن قداست و ارزش از حجاب و عفاف در جامعه است. هر گاه جامعه مردان و زنان قداست حیا و عفت را زیر پا گذاشتن، وارد شدن در گناهان دیگر نیز کار ساده و راحتی خواهد بود. بی‌جهت نیست که آموزه‌های اسلامی این قدر برای حیا و عفت ارزش قائل شده و آن را از جمله اصلی‌ترین عناصر دین معرفی نموده است. در روایتی از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمودند: «لَا إِیمَانَ لِمَنْ لَا حَیَاءَ لَه؛ ایمان ندارد کسی که حیا ندارد».[3]
[1] . تفسیر نمونه، صص ۶۴۷ و۶۵۰
[2] . سایت خبرگزاری رسمی حوزه.
[3] . سایت تبیان.
مؤسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
بدون دیدگاه