وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ بَلْ أَحْيَاءٌ وَلَكِنْ لَا تَشْعُرُونَ
و كسانى را كه در راه خدا كشته مى شوند مرده نخوانيد بلكه زنده اند ولى شما نمیدانید
- تفسیر و مفاهیم
- اعراب و موضوع آیات
- نکات تجویدی
موضوع: توهم نابودي و ناكامي شهيد
اعتقاد به حیات برتر و کامیابی شهید چه اثراتی دارد؟
خداي سبحان براي تشويق مسلمانان به جهاد، مقدمات و عوامل معنوي مهم پيروزي در نبرد را بيان مي‌كند:
1. در آيه گذشته به استعانت به صبر و نماز اشاره شد «اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ»
2. و در اين آيه اعتقاد به حيات برتر و موفقيت و كاميابي شهيد كه عاملی معنوي و از عوامل مهم پايداري و پيروزي است بیان شده است.
در صدر اسلام بر اثر بديهي نبودن اصل حيات برزخي يا ثمربخش بودن آن نزد همه، گروهي از معاد باوران شهادت را نوعي ناكامي و محروميت مي‌پنداشتند، چنان‌كه منافقان و كافران شهادت را زوال و به هلاكت افكندن خويش مي‌دانستند، از اين رو با پديده جنگ، منافقانه برخورد مي‌كردند.
آيه پاسخي است به وهم و طعن بدانديشاني كه مي‌پنداشتند رفتن به ميدان نبرد، خود را به هلاكت افكندن است و به ويژه پس از جنگ بدر مي‌گفتند: چرا اينان در راه پيامبر و رهبر خويش، خود را به كشتن داده و به هلاكت انداخته‌اند؟
پاسخ قرآن كريم اين است كه انسان خواهان حيات است و زندگي اساسي وي بعد از مرگ است، از اين رو ايثارگري و شهادت، زمينه نيل به حيات طوبا و نعيم ابد و نجات از هلاكت است؛ نه نابودي و هلاكت.
بر اساس اين‌گونه آيات، شهيد نه تنها نابود نمي‌شود و همچون ديگران زنده است، بلكه نسبت به ديگران از حيات برتري نيز برخوردار است و نه تنها بر اثر شهادت، ناكام و محروم نخواهد شد، بلكه از حيات طوبا و روزي خاص و رزق حَسَن نزد خداوند برخوردار است.[1]
[1]. برگرفته از تفسیر تسنیم، ج 7، ص 606 الی609
مؤسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
بدون دیدگاه