يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ
اى كسانى كه ايمان آورده ايد از شكيبايى و نماز يارى جوييد زيرا خدا با شكيبايان است
- تفسیر و مفاهیم
- اعراب و موضوع آیات
- نکات تجویدی
موضوع: استعانت از صبر و صلوت
دلیل تاکید بر استعانت از صبر و نمازدر کنار هم چه می‌باشد؟
در این آیه خداوند مقام صابرین را بیان می‌کند که مقامی بزرگ است انسان باید در برابر طلب علم، در برابر انفاق، در برابر جهاد، در برابر امر به معروف و نهی از منکر، نماز ،روزه و… باید صبر داشته باشد. انسان باید استقامت خود را بالا ببرد تا بتواند در برابر این موارد صبر داشته باشد تا بتواند آنها را به نفع احسن انجام دهد.
در آیه مورد بحث، مخصوصاً به مسلمانان انقلابى نخستین، که دشمنان نیرومند، خون خوار و بى رحم از هر سو آنها را احاطه کرده بودند، دستور داده شده است: در برابر حوادث مختلف از قدرت صبر و پایمردى کمک بگیرند، که نتیجه آن استقلال شخصیت، و اتکاء به خویشتن و خود یارى در پناه ایمان به خدا است و تاریخ اسلام این حقیقت را به خوبى نشان مى دهد که همین اصل اساسى پایه اصلى همه پیروزى ها بود.
موضوع دیگرى که به عنوان یک تکیه گاه مهم در کنار صبر، معرفى شده صلوة نماز است، زیرا انسان در برابر حوادث سخت و مشکلات طاقت فرسایی که، نیروى خود را براى مقابله با آنها ناچیز مى بیند، نیاز به تکیه گاهى دارد که از هر جهت نامحدود و بى انتها باشد، نماز او را با چنین مبدئى مربوط مى سازد.[1]
چهره دين بايد در همه مظاهر تجلّي كند و از اين رو هيچ امر ديني از نماز جدا نيست، چنان كه نماز در هيچ حالتي متروك نيست و صبر و مقاومت و نستوه بودن بدون نماز راه به جايي نمي‌برد، «صبر» و «نماز» را در كنار هم ذكر كرد و فرمود: اين دو، وسيله كمك‌رساني خداي سبحان است: اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ، بنابراين در جهاد و دفاع، هم صبر و هم نماز ضروري است و براي نيل به هدف در اين هنگامه، انسان بايد نمازگزار و نستوه باشد.
در مبارزه با هوس و رهايي از رذايل دروني و پايداري و پيروزي در برابر دشمن بيروني، صبر و نماز هر دو سهم دارند و يكديگر را كمك مي‌كنند، مي‌توان گفت: صبر محصول نماز است و صبر را تثبيت و انسان جزوع را صبور مي‌كند: «إنَّ الْإِنْسَانَ خُلِقَ هَلُوعاً إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً وَإِذَا مَسَّهُ الْخَيْرُ مَنُوعاً إِلَّا الْمُصَلِّينَ»[2]
از سوي ديگر، خود نماز حاصل صبر است زيرا طاعت كه بايد بر آن صبر كرد شامل نماز نيز هست و كسي كه نماز مي‌گزارد بر اين طاعت صبر مي‌كند.[3]
[1] . تفسیر نمونه، ج1، ص592.
[2] . سوره معارج، آیات 19-22.
[3] . تفسیر تسنیم
مؤسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
بدون دیدگاه