آیات ابتدایی سوره حج در مورد توحید خداوند متعال است. يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ ۚ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ؛ در این آیه خداوند متعال خطاب به کل انسانها و بدون استثنا دستور به رعایت تقوا و پرهیزکاری می دهد. “ربوبیت” و “معاد” دو دلیل برای اثبات لزوم تحصیل تقوا هستند.
مقدمه اول: خداوند رب و پرورگار انسانهاست.
مقدمه دوم : بر انسان لازم است از رب خویش پروا داشته باشد.
نتیجه: پس پروای از خداوند (تقوای الهی) لازم است.
در حقیقت خداوند چون رب و خالق ما است امر به تقوای الهی می نماید. علاوه بر امر الهی ، بر اساس قاعده شکر المنعم نیز اطاعت از از دستورات الهی و دوری از محرمات دوری واجب است و در مراحل بالای تقوا از مکروهات نیز پرهیز می نماید و به مستحبات عمل می نماید.
از امام صادق(ع) روایات فراوانی در زمینه‌های گوناگونِ فقه، کلام و… نقل شده است. امام صادق (ع) می فرماید : أنتُم أفقَهُ الناسِ إذا عَرَفتُم معانيَ كلامِنا؛ شما اگر مقصود سخن ما را بفهميد، فقيه ترين مردم خواهيد بود.
ایشان در دوران حیات خود به موضوع تربیت شاگردان بسیار اهمیت می دادند و شاگردان ایشان هر کدام در نوع خود عالم بودند و از آنجایی که یک امام، رهبر و یا استاد با شاگردان خود وزن می شود و علم امام معصوم نیز از طرق شاگردان و کتابهایشان به نسل بعدی منتقل میشود بر ما لازم است تا کلام اهل بیت را مطالعه نماییم.
امام رضا علیه السلام در این زمینه می فرمایند: «رَحِمَ اللّهُ عَبْدا اَحْیا أمْرَنا،» فَقُلْتُ لَهُ: «فَکَیْفَ یُحْیِی أمْرَکُمْ؟» قالَ: «یَتَعَلَّمُ عُلُومَنا و یُعَلِّمُها النّاسَ، فَإِنَّ النّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لاَتَّبَعُونا»
«خداوند، رحمت کند آن بنده ای را که امر ما را زنده کند!». گفتم: چگونه امر شما را زنده کند؟ فرمود: «علوم ما را فراگیرد و به مردم بیاموزد، که اگر مردمْ زیبایی های گفتار ما را می دانستند، از ما پیروی می کردند».
مدیریت موسسه نورالیقین در ادامه افزودند: حرکت ما انسانها باید بر اساس کلام اهل بیت(ع) باشد، نه بر اساس میل و علاقه خودمان. روایات اسلامي از آینده سخت برای مؤمنان در «آخر الزمان» خبر داده است، از جمله: بی اعتنایی به حلال و حرام.
در کنار روایت‌هایی که در آنها از مردمان آخرالزمان نکوهش شده، روایاتی نیز وجود دارد که گروه‌هایی از اهل آخرالزمان به شدت ستایش شده‌اند، کسانی هستند که با وجود همه سختیها و دشواری‌های عصر غیبت، دین و ایمان خود را حفظ می‌کنند و بر پیمان الهی خود ثابت قدم می‌مانند
خداوند متعال در آیه ۲ سوره حج می فرماید: يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى النَّاسَ سُكَارَىٰ وَمَا هُمْ بِسُكَارَى وَلَكِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِيدٌ.
این مومنان از هراس های روز قیامت در امان هستند. این افراد در واقع یاران اهل بیت علیهم السلام هستند. ما در دعای عهد هر روز می خوانیم: اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي … وَ الْمُمْتَثِلِينَ لِأَوَامِرِهِ
چگونه میخواهیم اوامر اهل بیت را امتثال کنیم؟ آیا اصلا اهل بیت و یاران آنان را می شناسیم؟
شناخت یاران اهل بیت(ع) باعث میشود تا در سختیها و مشکلات قوی تر عمل نماییم و خیلی سریع از پا نیفتیم
استاد حسینی آل مرتضی در ادامه با اشاره به حدیث توحید مفضل فرمودند: امام صادق علیه السلام نیز دلایلی مشابه با آیات قرآن کریم برای اثبات توحید بیان فرمودند چرا که اهل بیت علیهم السلام نیز علم خود را از قرآن گرفته اند.
این حدیث را می توان در چهار فصل دسته بندی کرد.
فصل اول : درباره شگفتیهای آفرینش انسان است.
فصل دوم : درباره شگفتیهای آفرینش حیوان است.
فصل سوم : درباره شگفتیهای آفرینش طبیعت
و فصل آخر : درباره ناملایمات و مصائب است.
ایشان در ادامه مباحث فرمودند آیه ۵ سوره حج نیز مشابه با حدیث توحید مفضل است و درباره کسانی صحبت می کند که در معاد شک و تردید دارند.
يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِنَ الْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِنْ مُضْغَةٍ… إِلَىٰ أَجَلٍ مُسَمًّى ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوا أَشُدَّكُمْ ۖ وَمِنْكُم…. فَإِذَا أَنْزَلْنَا عَلَيْهَا الْمَاءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنْبَتَتْ مِنْ كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ
در این آیه خداوند متعال با تشریح صحنه های مشابه معاد در همین زندگی دنیا به دو دلیل منطقی برای اثبات معاد جسمانی استدلال کرده است:
۱- تحولات در دوران جنینی 2 – نمو گیاهان
مباحث بیان شده در این جلسه را در قالب دو کلیپ هم میتوانید مشاهده کنید:
موضوع: آیات ۵ الی ۷
ویژگی‌های یاران امام صادق -علیه السلام
تربیت شاگرد
توحید مُفَضَّل
هدف از یاد گیری علوم اهل بیت -علیهم السلام-
آیات ۵ الی ۷ : خلقت و برانگیختن انسان
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
بدون دیدگاه