تفسیر شب قدر

بسم الله الرحمن الرحیم
استاد آل مرتضی در مطلع سخن ضمن تسلیت شهادت علی علیه السلام با اشاره به تقارن شب قدر و شهادت امیرالمومنین علیه السلام بحث را آغاز نمودند.
در اینکه شب قدر «خیرُ من الفِ شهر» است و علی علیه السلام«خیرُ البشر»سرّی نهفته است.
اگر به سراغ فضایل علی علیه السلام برویم نمی‌توانیم فضایل امیرالمومنین را بشماریم هرچند، فضائلی که از مولا به دست ما رسیده است بسیار کم است.
دشمنان امیرالمومنین از روی حسادت فضایل او را پنهان نمودند و محبان او از ترس.

ایشان موضوع بحث را با کلام گهربار مولا ادامه دادند:
«قِیمَهُ کُلِّ إمرئٍ ما یُحْسِنُهُ»(نهج البلاغه، حکمت 81)
قیمت انسان را چگونه بشناسیم؟
یحسن از زیبایی، حسن و استحکام می آید.
پس منظور اینست که هر کاری را انجام می دهد به نحو احسن انجام می دهد.
خداوند در سوره ملک می فرمایید خلقت انسان به خاطر انجام «عمل احسن» است.
چنین انسانی است که فاصله ی کوتاهی تا بهشت دارند.
وَأُزۡلِفَتِ ٱلۡجَنَّةُ لِلۡمُتَّقِينَ غَيۡرَ بَعِيدٍ

چگونه انسان به چنین مقامی می رسد؟

وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ. 35/ فصلت
ولیکن به این مقام بلند (یعنی در پاداش بدی نیکی کردن) کسی نمی‌رسد جز آنان که (در راه دینداری) دارای مقام صبر و ثبات و (در معرفت الهی) صاحب حظّ بزرگند.

اینان افرادی هستند که با حرکت لایقفی مسیر استکمالی را طی کردند و مانند نهر آب ساری و جاری هستند و
آنقدر در این مسیر صبر و تلاش می کنند تا به مرحله ی برسند که دیگر هیچ اعتباری برای خودشان و دیگران قائل نیستند و فقط می خواهند به قرب خدا برسند، که این حظّ عظیم است.
بالاترین مصداق این افراد، اهل بیت علیهم السلام هستند.

صاحب حظ عظیم کیست؟

خداوند در آیه 34 سوره ی فصلت می فرماید: ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السیئه
کسی که بدیها رو با خوبی پاسخ می دهد.
علی عليه السلام : لا يَحوزُ الغُفْرانَ إلاّ مَن قابَلَ الإساءَةَ بالإحْسانِ .
آمرزش را به دست نياورد، مگر كسى كه بدى را با نيكى پاسخ دهد .ظلم و تحقیر و بی احترامی او را با محبت پاسخ می دهد زیرا خداوند در آیه ۱۹ و ۲۰ لیل فرمود:
وَمَا لِأَحَدٍ عِنْدَهُ مِنْ نِعْمَةٍ تُجْزَىٰ
إِلَّا ابْتِغَاءَ وَجْهِ رَبِّهِ الْأَعْلَىٰ.

حظّ عظیم

خداوند در حدیث قدسی می فرماید:
عبدی أطعنی أجعلک مثلی، أنا حیّ لا اموت اجعلک حیّا لا تموت أنا غنیّ لا أفتقر أجعلک غنیّا لا تفتقر انا اقول للاشیاء کن فیکون و انت تقول للاشیاء کن فیکون؛ »

بنده‏ ی من! مرا اطاعت کن تا تو را مثل خود سازم. من زنده ای هستم که نمی میرم، تو را هم زنده ای قرار دهم که نمیری. من دارایی هستم که فقیر نمی ‏شوم، تو هم چنان سازم که فقیر نگردی. من هر چه را اراده کنم می شود، تو را هم چنان قرار دهم که هر چه بشود.»

منظور از جعل، جعل تکوینی است. می فرماید من زنده ام و تو را نیز زنده نگه می دارم، چگونه؟؟
انسان فقط بدنش می رود اما اولیاءو انبیاء و ائمه حتی بدنشان هم قدسیت دارد به خاطر روحشان، مانند علما و انسانهای والایی چون شیخ صدوق که بدنشان نیز بعد از ۱۰۰۰سال سالم می ماند.
نتیجه ی اطاعت از خدا، مثل خدا شدن است،قدرت انسان بالا می رود،خدا در دستانش می رود،در پاهایش می رود…

انسان تبدیل می شود به ید الله، عین الله، سمع الله…

خداوند قلب مومنین را کوره بلا و امتحان می اندازد تا نرم شود و قساوت قلبش در برابر مومنین از بین برود؛ همچون زرگری که طلا را در کوره آتش ذوب می‌نماید تا از آن جواهرات زیبا بسازد. و این همان رسیدن به حظّ عظیم است.

بهشت به چه کسانی نزدیک است؟هَٰذَا مَا تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٖ (32/ق) مَّنۡ خَشِيَ ٱلرَّحۡمَٰنَ بِٱلۡغَيۡبِ وَجَآءَ بِقَلبِِ مّنیبِ (33/ ق)

اوّاب: که با توّاب فرق دارد زیرا تّواب کسی که گناه می کند و سپس از گناه خود توبه می کند و به خدا رجوع می کند و منیب است.
امّا
ابّواب: کسی است که گناهی نکرده اما در هر کاری به خدا رجوع می کند و همیشه و در هر حال و حرکتی با خدا راز و نیاز می کند. مانند حضرت سلیمان علیه السلام «انّه ابّواب»
حفیظ
خشیت

پس این افراد به معنای واقعی کلمه تقوا دارند:
زیرا تقوا مانند آن است که انسان در یک زمین پر از خار و خاشاک راه برود چطور مواظب است که پا روی تیغ نگذارد، تقوا هم به این معنی است؛ انسان باید در راه رفتن و حرف زدن و در همه امور مواظب باشد.

بدبخت ترین انسان در روز قیامت چه کسانی هستند؟
در این دنیا عمل صالح و حسنات زیادی انجام داده و بر حذر و پروا نبوده
ولی در آن دنیا برای راضی کردن دیگران در آخرت ، حسنات خود را به آنها می دهد و هیچ برایش نمی ماند.

نتیجه ی شب قدر و جوشن خواندن و نتیجه ی عبادت در ماه مبارک رمضان و ختم قرآن چه باید بشود؟ من چه تغییری باید بکنم؟؟

باید برای خودم هدف ترسیم کنم و برای رسیدن به هدفم برنامه ریزی کنم.
هدفم یار امام زمان عج الله شدن است
باید ۳ مساله را انجام دهم تا به این هدف برسم.
اولین مساله از کار کردن و سختی کشیدن در این راه نترسیم.
استاد آل مرتضی بیان این۲ مورد دیگر را به شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان موکول کردند،
تا فرصتی برای تفکّر و تعقّل به دانش پژوهان و مستمعین داده باشند.

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته

مؤسسه نورالیقین

مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی