موضع‌گیری در برابر طاغیان زمان

استاد حسینی آل مرتضی در جلسه تفسیر تخصصی سوره نساء مورخ دوشنبه ۲۲ آبان ۱۴۰۲ ، با اشاره به آیه ۵۹ فرمودند: خداوند متعال ابتدا در آیه اطاعت و ولایت، دستور اطاعت می دهد و سپس در آیات بعد طاغوت را معرفی و مصادیق آن را تبیین می کند؛
«أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُوا بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَحَاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُوا أَنْ يَكْفُرُوا بِهِ وَيُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُضِلَّهُمْ ضَلَالًا بَعِيدًا»
خداوند در این آیه بیان‌ می نماید که ایمان با ادعا نیست و در برابر طاغوت و ظالم نه تنها نباید سکوت کرد، بلکه باید موضع مخالف نشان داد؛ «کونا للظّالم خصماً و للمظلوم عوناً».
این سفارش امیرالمؤمنین(ع) است که باید همیشه با ستمگران در ستیز و حامی مظلومین عالم بود.

مدیریت موسسه نورالیقین درادامه به دو صورت مراجعه به محکمه طاغوت اشاره فرمودند:
صورت اول تمکن به حاکم شرع:
_ اگر عین، موجود بود اخذ حرام است لیکن تصرف حرام نیست.
_ اگر دین، موجود باشد اخذ و تصرف حرام است.

صورت دوم: عدم تمکن به حاکم شرع:
_ اگر حرج و اضطرار باشد(عین باشد یا دین)اخذ و تصرف آن، اشکالی ندارد.
_ اگر حرج و اضطرار نباشد(عین باشد یا دین) اخذ و تصرف حرام است.

بنابراین علاوه بر عدم مراجعه به طاغوت، باید برضد آن حرکت کرد و با آن به مبارزه برخاست همانطور که خداوند متعال در آیه ۱۴
توبه دستور قتال با کفار را می دهد:
«قَاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ بِأَيْدِيكُمْ وَ يُخْزِهِمْ وَ يَنْصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَ يَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُؤْمِنِينَ وَ يُذْهِبْ غَيْظَ قُلُوبِهِمْ وَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَى مَنْ يَشَاءُ»
و از مبارزه با طاغوت نباید ترسید چرا که طبق آیه ۱۴ حشر، اتحاد بین آنها نیز صوری است(بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ ۚتَحْسَبُهُمْ جَمِيعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّىٰ).
بعلاوه انتخاب و پذیرش دوستی و ولایت کفار و غیرخدا طبق آیه ۴۱ عنکبوت، چونان انتخاب خانه‌ای سست بنیان مانند خانه عنکبوت است.
«مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا ۖ وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنْكَبُوتِ ۖ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ»

زندگی عنکبوت باید مایه عبرت باشد و از جمله این درس عبارتها عبارتند از:
۱- زندگی فردی ممنوع است.
۲- خانه عنکبوت از نظر مادی و معنوی سست ترین خانه هاست؛ زیرا از دوستی و مهربانی که هر خانه خوشبختی از آن برخوردار است محروم می باشد.اگر رحمت و شفقت وجود نداشته باشد بنیان ها سست می شود چرا که کمک و رحمت باعث محکم شدن بنیان می شود.

بنابراین طبق آیه ۴۱ عنکبوت، نباید ولایت غیرخدا را پذیرفت و تنها ولایت خداوند است که سبب برقراری اتحاد و ارتباط میان مومنین می شود:
«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»(آل عمران، ۲۰۰).
یکی از مصادیق مهم پذیرش ولایت خداوند، پذیرش ولایت پیامبر گرامی اسلام و اهل بیت علیهم‌السلام است که منافقین که یکی از مصادیق طاغوت هستند از آن سرباز می زنند.
«وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَىٰ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنَافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنْكَ صُدُودًا»
در این آیه مراد از «رَأَيْتَ» رؤیت بصری و نگاه کردن دقیق در رفتار و اعمال منافقین( طاغوت) است نه صرف بصیرتی. یعنی با دقت نگاه کن چرا که اگر رویت بصری دقیق باشد بصیرت را با خود به همراه خواهد داشت«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا إِن تَتَّقُوا اللَّهَ يَجعَل لَكُم فُرقانًا»(انفال، ۲۹).
و انسان بصیر هرگز ولایت غیر خدا که همچون خانه عنکبوت سست بنیان است را نمی پذیرد.

و در انتها ایشان بیان داشتند که از طریق قاعده جری و تطبیق می‌توان این آیه را به اهل بیت علیهم السلام و منافقین زمان آنها نیز تطبیق داد.

موسسه نورالیقین

مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرانی