وَلَئِنْ أَتَيْتَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ بِكُلِّ آيَةٍ مَا تَبِعُوا قِبْلَتَكَ وَمَا أَنْتَ بِتَابِعٍ قِبْلَتَهُمْ وَمَا بَعْضُهُمْ بِتَابِعٍ قِبْلَةَ بَعْضٍ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّكَ إِذًا لَمِنَ الظَّالِمِينَ
و اگر هر گونه معجزه اى براى اهل كتاب بياورى [باز] قبله تو را پيروى نمى كنند و تو [نيز] پيرو قبله آنان نيستى و خود آنان پيرو قبله يكديگر نيستند و پس از علمى كه تو را [حاصل] آمده اگر از هوسهاى ايشان پيروى كنى در آن صورت جدا از ستمكاران خواهى بود
- تفسیر و مفاهیم
- اعراب و موضوع آیات
- نکات تجویدی
موضوع: هدف از خطاب به پیامبر
خطاب به پیامبر اکرم به صورت قضیه شرطیه در آیات قرآن کریم چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
در این آیه ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻭ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺧﻄﺎﺭ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺁﮔﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﺪﺍ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻫﻮس‌هایﺁﻧﺎﻥ ﺷﻮﻯ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﻴﺮﻭﻯ ﻛﻨﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺍﺯ ﺳﺘﻤﮕﺮﺍﻥ ﺧﻮﺍﻫﻰ ﺑﻮﺩ «ﻭَ ﻟَﺌِﻦِ ﺍﺗَّﺒَﻌْﺖَ ﺃَﻫْﻮﺍءَﻫُﻢْ ﻣِﻦْ ﺑَﻌْﺪِ ﻣﺎ ﺟﺎءَﻙَ ﻣِﻦَ ﺍﻟْﻌِﻠْﻢِ ﺇِﻧَّﻚَ ﺇِﺫﺍً ﻟَﻤِﻦَ ﺍﻟﻈَّﺎﻟِﻤِﻴﻦ».
ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻧﻈﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﺎب‌ها ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻗﻀﺎﻳﺎﻯ ﺷﺮﻃﻴﻪ ﺍﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻜﺮﺭ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺳﻪ ﭼﻴﺰ ﺍﺳﺖ:
ﻧﺨﺴﺖ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺑﺪﺍﻧﻴﺪ ﺩﺭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺍﻟﻬﻰ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻭ ﺗﻔﺎﻭﺗﻰ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩم ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ﺣﺘﻰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺽ ﻣﺤﺎﻝ، ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ صلی الله علیه و آله ﻫﻢ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﺍﺯ ﺣﻖ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ، ﻣﺸﻤﻮﻝ ﻛﻴﻔﺮ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ، ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺿﻰ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻭ ﻋﻠﻢ ﺳﺮﺷﺎﺭ ﻭ ﻣﻘﺎم ﺗﻘﻮﺍ ﻭ ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎﺭﻯ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ (ﻭ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻠﺎﺡ ﻗﻀﻴﻪ ﺷﺮﻃﻴﻪ ﺩﻟﺎﻟﺖ ﺑﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﺷﺮﻁ ﻧﻤﻰﻛﻨﺪ).
ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮﺩم ﺣﺴﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﺎﻣﻠﺎ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﻭ ﺑﺪﺍﻧﻨﺪ ﺟﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮﺍﻗﺐ ﻣﺴﺌﻮلیت‌های ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺗﻤﺎﻳﻠﺎﺕ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻰ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻭ ﺟﺎﺭ ﻭ ﺟﻨﺠﺎل‌های ﺁﻧﻬﺎ ﺷﻮﻧﺪ.
ﺳﻮم ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﺷﻮﺩ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﺣﻜﺎم ﺧﺪﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻠﺎﺡ ﭼﻨﺎﻥ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺸﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﻭ ﺑﻪ ﻛﻨﺎﺭ ﺁﻳﻨﺪ ﻭ ﺳﺎﺯﺵ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻭ ﻫﻢ ﺑﻨﺪﻩﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﺳﺮ ﺑﺮ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ.[1]
[1] . تفسیر نمونه، ج۱، صص ۵۶۸ و ۵۶۹
مؤسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
بدون دیدگاه