إِنَّا أَرْسَلْنَاكَ بِالْحَقِّ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَا تُسْأَلُ عَنْ أَصْحَابِ الْجَحِيمِ
ما تو را به حق براي بشارت و تهديد (مردم جهان) فرستاديم و تو مسئول گمراهي دوزخيان (پس از ابلاغ رسالت) نيستي.
- تفسیر و مفاهیم
- اعراب و موضوع آیات
- نکات تجویدی
موضوع. ﺩﻭ ﺍﺻﻞ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﺑﻴﺘﻰ
قرار گرفتن انذار و بشارت کنار هم در آیات قرآن دال برچیست؟
-«ﺑﺸﺎﺭﺕ» ﻭ «ﺍﻧﺬﺍﺭ» ﻳﺎ «ﺗﺸﻮﻳﻖ» ﻭ «ﺗﻬﺪﻳﺪ» ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺍﺯ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎﻯ ﺗﺮﺑﻴﺘﻰ ﻭ حرکت‌های ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰﺩﻫﺪ، ﺁﺩﻣﻰ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻧﺠﺎم ﻛﺎﺭ ﻧﻴﻚ «ﺗﺸﻮﻳﻖ» ﺷﻮﺩ، ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻛﺎﺭ ﺑﺪ «ﻛﻴﻔﺮ» ﺑﻴﻨﺪ ﺗﺎ ﺁﻣﺎﺩﮔﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﻴﻤﻮﺩﻥ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﻭﻝ ﻭ ﮔﺎم ﻧﮕﺬﺍﺭﺩﻥ ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮ ﺩﻭم ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ.
«ﺗﺸﻮﻳﻖ» ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻓﺮﺩ ﻳﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﺎﻓﻰ ﻧﻴﺴﺖ، ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﻧﺠﺎم ﮔﻨﺎﻩ ﺧﻄﺮﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﻧﺪﺍﺭﺩ.
ﻓﻰﺍﻟﻤﺜﻞ ﻣﻰﺑﻴﻨﻴﻢ: ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﻣﺴﻴﺢ علیه السلام ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺑﻪ «ﻓﺪﺍء» ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺣﻀﺮﺕ ﻣﺴﻴﺢ علیه السلام ﻓﺪﺍﻯ ﮔﻨﺎﻫﺎﻥ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ، ﺣﺘﻰ ﺭﻫﺒﺮﺍﻧﺸﺎﻥ ﮔﺎﻩ ﺳﻨﺪ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻰﻓﺮﻭﺷﻨﺪ ﻭ ﮔﺎﻩ ﮔﻨﺎﻫﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺧﺪﺍ ﻣﻰﺑﺨﺸﻨﺪ! ﻣﺴﻠﻤﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻤﻌﻴﺘﻰ ﺑﻪ ﺁﺳﺎﻧﻰ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﮔﻨﺎﻩ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺳﺨﻦ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﺭ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ (ﺍﻋﻢ ﺍﺯ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻟﺎﻥ) ﻛﺎﻓﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻭ ﻛﻴﻔﺮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﻠﻰ ﺷﺴﺖ ﻭ ﻛﻨﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺖ، ﺳﺨﺖ ﺩﺭ ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﻨﺪ، ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺭﺍ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﺗﺮﺱ ﻭ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻰﮔﺬﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻯ ﺗﺸﻮﻳﻘﻰ ﻏﺎﻓﻠﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﻭبی‌خبرند.
ﺍﻳﻦ ﻫﺮ ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺩﺭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﻨﺪ، ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻯ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺑﻴﻢ ﻭ ﺍﻣﻴﺪ، ﺍﺯ ﺣﺐ ﺫﺍﺕ ﻭ ﻋﻠﺎﻗﻪ ﺑﻪ ﺣﻴﺎﺕ، ﻭ ﻧﻔﺮﺕ ﺍﺯ ﻓﻨﺎء ﻭ ﻧﻴﺴﺘﻰ، ﺗﺮﻛﻴﺒﻰ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺟﻠﺐ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻭ ﺩﻓﻊ ﺿﺮﺭ، ﺁﻳﺎ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺭﻭﺡ ﺍﻭ ﺭﺍ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺮﺑﻴﺘﺶ ﺗﻨﻬﺎ ﺭﻭﻯ ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻟﺎﺯم ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻭ ﺍﻣﻴﺪ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺑﮕﺬﺭﺩ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺮﺋﺖ ﻭ ﻏﻔﻠﺖ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺍﮔﺮ ﺑﻴﻢ ﻭ ﺍﻧﺬﺍﺭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﺵ ﻳﺎﺱ ﻭ ﻧﻮﻣﻴﺪﻯ ﻭ ﺧﺎﻣﻮﺵ ﺷﺪﻥ ﺷﻌﻠﻪﻫﺎﻯ ﻋﺸﻖ ﻭ ﺗﺤﺮﻙ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺭ ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ ﻧﺬﻳﺮ ﻭ ﺑﺸﻴﺮ ﻳﺎ ﺍﻧﺬﺍﺭ ﻭ ﺑﺸﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻫﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ، ﺣﺘﻰ ﮔﺎﻫﻰ ﺑﺸﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺍﻧﺬﺍﺭ ﻣﻘﺪم ﺍﺳﺖ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻳﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ، ﺑَﺸِﻴﺮﺍً ﻭَ ﻧَﺬِﻳﺮﺍً ﻭ ﮔﺎﻩ ﺑﻪ ﻋﻜﺲ، ﻧﺬﻳﺮ ﺑﺮ ﺑﺸﻴﺮ ﺗﻘﺪم ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻳﻪ 188 ﺳﻮﺭﻩ ﺍﻋﺮﺍﻑ «ﺇِﻥْ ﺃَﻧَﺎ ﺇِﻟَّﺎ ﻧَﺬِﻳﺮٌ ﻭَ ﺑَﺸِﻴﺮٌ ﻟِﻘَﻮْمٍ ﻳُﺆْﻣِﻨُﻮﻥَ؛ ﻣﻦ ﺑﻴﻢ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻭ ﺑﺸﺎﺭﺕ ﺩﻫﻨﺪﻩﺍم ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻓﺮﺍﺩﻯ ﻛﻪ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﻣﻰﺁﻭﺭﻧﺪ».
ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺩﺭ ﺍﻛﺜﺮ ﺁﻳﺎﺕ ﻗﺮﺁﻥ، ﺑﺸﺎﺭﺕ ﻣﻘﺪم ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ دلیل ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ، ﺭﺣﻤﺖ ﺧﺪﺍ ﺑﺮ ﻋﺬﺍﺏ ﻭ ﻏﻀﺐ ﺍﻭ ﭘﻴﺸﻰ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ (یَا مَنْ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ غَضَبَهُ).[1]
[1] . تفسیر نمونه
[1] . تفسیر نمونه
مؤسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
بدون دیدگاه