ثُمَّ أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَكُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِيقًا مِنْكُمْ مِنْ دِيَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَيْهِمْ بِالْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِنْ يَأْتُوكُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْكِتَابِ وَتَكْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاءُ مَنْ يَفْعَلُ ذَلِكَ مِنْكُمْ إِلَّا خِزْيٌ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ يُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ
[ولى] باز همين شما هستيد كه يكديگر را مى كشيد و گروهى از خودتان را از ديارشان بيرون مى رانيد و به گناه و تجاوز بر ضد آنان به يكديگر كمك مى كنيد و اگر به اسارت پيش شما آيند به [دادن] فديه آنان را آزاد مى كنيد با آنكه [نه تنها كشتن بلكه] بيرون كردن آنان بر شما حرام شده است آيا شما به پاره اى از كتاب [تورات] ايمان مى آوريد و به پاره اى كفر مى ورزيد پس جزاى هر كس از شما كه چنين كند جز خوارى در زندگى دنيا چيزى نخواهد بود و روز رستاخيز ايشان را به سخت ترين عذابها باز برند و خداوند از آنچه مى كنيد غافل نيست
- تفسیر و مفاهیم
- اعراب و موضوع آیات
- نکات تجویدی
موضوع: تبعیض احکام
تبعیض در اجرای قوانین خداوند ریشه در کدام ویژگی قوم یهود داشت؟
قرآن کریم یهود را در برابر اعمال ضد و نقیض و تبعیضشان در میان احکام خدا شدیداً مورد سرزنش قرار داده و به اشد مجازات تهدید مى‌کند، به خصوص این که آنها احکام کوچکتر را عمل مى‌کردند، اما در برابر احکام مهم‌تر یعنى قانون تحریم ریختن خون یکدیگر و آواره ساختن هم مذهبان از خانه و دیارشان، مخالفت مى‌کردند.
در حقیقت آنها تنها براى دستوراتى ارج و بها قائل بودند که از نظر زندگى دنیا به نفعشان بود، آنجا که منافعشان اقتضا مى‌کرد خون یکدیگر را مى‌ریختند اما چون احتمال اسارت، براى همگى وجود داشت به منظور نجات از اسارت احتمالى آینده، از دادن فدیه براى آزاد ساختن اسیران مضایقه نداشتند.
اصولاً عمل کردن به دستوراتى که به سود انسان است نشانه اطاعت از فرمان خدا محسوب نمى‌شود; زیرا انگیزه آن فرمان خدا نبوده، بلکه حفظ منافع شخصى بوده است، زمانى فرمانبردار از عاصى و گنهکار شناخته مى‌شود که عمل به دستور بر خلاف منافع شخصى باشد، آنها که از چنین قانونى پیروى کنند، مؤمنان راستین هستند و آنها که تبعیض کنند سرکشان واقعى مى‌باشند، بنابراین، تبعیض در اجراى قوانین، نشانه روح تمرّد و احیاناً عدم ایمان است.
و به تعبیر دیگر، اثر ایمان و تسلیم، آنجا ظاهر مى‌شود که قانونى بر ضد منافع شخصى انسان باشد و آن را محترم بشمرد، و گرنه عمل به دستورات الهى در آنجا که حافظ منافع انسان است نه افتخار است و نه نشانه ایمان، و لذا، همیشه از این طریق مؤمنان را از منافقان مى‌توان شناخت، مؤمنان در برابر همه قوانین الهى تسلیم‌اند و منافقان طرفدار تبعیض! نتیجه این عمل، در نظر دنیا رسوائى، ذلت و بدبختى است، ملتى که جز به جنبه‌هاى مادى دین، آن هم فقط از دریچه منافع شخصى و خصوصى، نمى‌اندیشد دیر یا زود در چنگال ملتى قوى پنجه اسیر مى‌گردد، از اوج عزت به زیر مى‌آید و در جوامع انسانى رسوا مى‌گردد.
و اما از نظر آخرت، همان گونه که قرآن مى‌گوید، شدیدترین مجازات در انتظار این گونه تبعیض‌گران است.
البته این قانون، مخصوص بنى‌اسرائیل نبوده براى همگان و براى ما مسلمانان امروز نیز ثابت است، و چه بسیارند تبعیض‌گران، و این گروه چه بدبخت و رسوایند .
در جامعه کنونی نیز شاهد چنین تبعیضاتی هستیم به عنوان مثال اگر از افراد ضعیف الایمان درخواست کنیم که جامعه در جهت آماده سازی و فراهم شدن مقدمات ظهور نیازمند تلاش و جهاد بیشتر آنها هست، سریعاً به این آیه متمسک میشوند که « لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفسًا إِلّا وُسعَها ؛خداوند بیش از توان و وسع تکلیف نمی‌خواهد». اما اگر با همین افراد در مورد وجوب امر به معروف و نهی از منکر یا مسئله حجاب و خیلی از مسائل دیگر که در قرآن مطرح شده صحبت کنیم، در جواب اشاره به این مسئله دارند که این قرآن برای هزار و چندین سال پیش است و قابل انطباق با جامعه کنونی نمی‌باشد.
مقام معظم رهبری نیز در یکی از جلسات سخنرانی‌های خود به این نکته اشاره می‌کنند که مؤمنین واقعی در همه حال خود را ملزم به تعهدات ایمانی می‌دانند. چه آنجایی که این تعهدات به سود منافع شخصی آنها باشد و چه آنجا که با منافع شخصی سازگار نباشد، به حکم الهی گردن می‌نهند و در مقابل آن تسلیم هستند.[1]
[1] . تفسیرنمونه، ج1، ص385و386
مؤسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
بدون دیدگاه