مجموعه برنامه های عملی اسلام (احکام ) نامیده می‌شود و از جمله آنها واجبات است و نماز یکی از مهمترین و اساسی ترین واجبات عملی است.
مسائل مربوط به نماز را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد：
مقدمات: نمازگزارباید پیش از نماز آنها را مراعات کند.
مقارنات: مربوط به متن نماز است، از تکبیره الاحرام تا سلام.
مبطلات: چیزهایی است که نماز را باطل می‌کند.
مقدمات نماز
مقدمات نماز به طور فهرست وار عبارت است از：
طهارت، لباس نمازگزار، مکان نمازگزار، قبله، وقت نماز
طهارت
دین اسلام علاوه بر آنکه نظافت و تمیزی را از ایمان برشمرده و پیروان خود را به تمیز نگه داشتن بدن و لباس و محیط زندگی دعوت می‌کند برای برخی کارها علاوه بر نظافت، طهارت را شرط می‌داند.
طهارت
دین اسلام علاوه بر آنکه نظافت و تمیزی را از ایمان برشمرده و پیروان خود را به تمیز نگه داشتن بدن و لباس و محیط زندگی دعوت می‌کند برای برخی کارها علاوه بر نظافت، طهارت را شرط می‌داند.
طهارت در فرهنگ فقهی دو جنبه دارد：ظاهری و باطنی
طهارت ظاهری : پاک بودن بدن و لباس وخوراک و نوشیدنی از آلودگی و نجاست است.
طهارت باطنی:همان طهارت از حد ث است؛ این نوع طهارت بر سه قسم است: 1. وضو 2. غسل 3. تیمم
احکام طهارت از نجاسات قبلا بیان شده و اینک به بیان احکام اولین قسم طهارت از حدث که وضو هست؛ می‌پردازیم:
اقسام وضو: ترتیبی- ارتماسی
(آموزش فقه محمد حسین فلاح زاده ص٣١.)
وضوی ترتیبی
واجبات وضو
۱- نیت
۲- شستن(غَسل): (صورت- دستها)
۳- مسح:(سر – روی پاها)
حد واجب شستن
صورت
درازا: از رستنگاه مو تا چانه
پهنا: بین انگشت وسط وشصت
مقدار واجب مسح
دستها: از آرنج تا سر انگشتان
سر: در یک چهارم قسمت جلوی سر به هر اندازه
پاها: ز سریکی ازانگشتان تا برآمدگی روی پا
مقدار احتیاط مستحب در مسح
سر
درازا: به اندازه درازای یک انگشت
پهنا: به اندازۀ پهنای سه انگشت بسته
پاها: با تمام کف دست،روی همه پا
مقدمات علمیه در وضو
وضو سه مقدمه علمیه دارد: در صورت دو و در دستها یک مقدمه علمیه
درصورت
1- باید علاوه بر مقدار واجب صورت کمی از اطراف آن را هم بشوید. (م237)
2- شستن مقداری از داخل بینی، لب و چشم که موقع بستن دیده نمی‌شود.(م242)
در دستها
مقداری بالاتر از آرنج را بشوید.(م246)
❋ اگر کسی نمی‌دانسته باید این مقدار را بشوید، اگر نداند در وضوهایی که گرفته این مقدار را شسته یا نه، (مقدمه علمی را رعایت کرده یا نه) نمازهایی را که خوانده، صحیح است. (م 242)
اصطلاح اصولی
مقدمه علمیه
مقدمه علمیه: آن است که اگر مکلف بخواهد به تحقق مأمور به و انجام دستور مولی علم پیدا کند باید آن را رعایت نماید یعنی این مقدمه ذی المقدمه ندارد بلکه صرفا برای حصول اطمینان به برئ الذمه شدن و سقوط تکلیف آن را انجام می‌دهند مثلا در موقع وضو گرفتن لازم است از باب احتیاط، مقداری بالاتر از آرنج را هم بشوییم تا یقین حاصل شود که مقدار لازم برای وضو شسته شده است یا مثلا کسی که جهت قبله را نمی‌داند و راهی هم برای پیدا کردن آن ندارد باید به چهار طرف نماز بخواند تا یقین کند که تکلیف خود را (نماز به سمت قبله) انجام داده است. (ترجمه و شرح فارسی الموجز فی اصول الفقه،ص201)
بدون دیدگاه