افتتاحیه ماه مبارک رمضان 1446
مدرس: استاد آل مرتضی
تاریخ: 12/ 12/ 1403 مصادف با اول رمضان 1446
آیات 27 تا 31
موضوع واحد ماه مبارک رمضان 1445 : حرکت جوهری وسعت وجودی
موضوع ماه مبارک رمضان 1446 : رشد( تصمیم درباره آینده فردی و اجتماعی)
خود سازی و دگر سازی
تفاوت دو ( أِتقوا الله ) در آیه 18 سوره حشر
اشکال کار مدیتیشن
دستورات خداوند به زنان
همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان و برنامه چند‌ین ساله تفسیر قرآن،در مؤسسه نورالیقین استاد آل مرتضی،حلول ماه مبارک رمضان،همراه این سنت حسنه را به محضر مقدس امام زمان(عج)،شیعیان و حضار مجلس تبریک گفت و در ادامه به موضوعات تفسیر،در رمضان سال گذشته اشاره کرد.
حرکت جوهری ملاصدرا و سعه صدر
حرکت جوهری:(حرکتی که در ذات اشیاء (جوهر) روی می‌دهد)، استکمالی است.یعنی؛انسان می‌تواند لحظه به لحظه به سمت کمال حرکت کند و به رشد برسد.
تصمیم جدی برای رشد معنوی و اندیشیدن درباره آینده فردی و اجتماعی،لازمه این حرکت است.
در سوره مبارکه حشر به این آینده‌نگری توجه شده است.
آیه18 / حشر
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ؛ ای اهل ایمان! از خدا پروا کنید و هر کسی باید با تأمل بنگرد که برای فردای خود چه چیزی پیش فرستاده است و از خدا پروا کنید؛ یقیناً خدا آگاه است به آنچه انجام می دهید .
پیام آیه:
غدٍ: منظور فردای دنیا و فردای قیامت است.
دنیا و آخرت هر دو نیازمند اصلاح است. «فی الدنیا حسنه و فی الاخرة حسنه»
خودسازی و دیگرسازی باید کنار هم تحقق یابد.
آینده‌نگری سبب برکت، رشد و ارتقاء مادی و معنوی میشود.
چشم‌انداز آینده: تلاشهایی که برای اینده انجام میشود باید از فعالیت‌های امروز،قوی‌ترباشد و این امربه تلاشی مضاعف نیاز دارد.
در آیه مورد نظر:
«اتقوالله» اول: به انجام کارهای خیر برای آینده مرتبط است.
«اتقوالله» دوم:مربوط به ترک کارهای شر و حرام است.
خداوند متعال برای فرار از مشکلات دردناک جامعه چه راهکاری ارائه می‌دهد؟
توصیه مشاوران غربی،برای درمان دردهای روانی،مطالعه تاریخ گذشتگان و داستان‌های دیگران است.لذا نیروی اعتماد به نفس را در وجود افراد تقویت می‌کنند.درصورتی که روش درمان آنها ارتباط با خدا،معنایی ندارد.
مدیتیشن غربی: بستن چشم‌ها و تنها فکر کردن به خود، تکرار افکار منفی در ذهن و وارد کردن ضربات مهلک به مغز است و روش آنها ارتباط تنها با خود است.
اما هدف خداوند درقرآن،از هدایت نفس،در مطالعه زندگی انبیا، سرگذشت ایثارگران و فداکاری‌های آنها آمده است،شاید از ایشان درس بگیریم و مانند آنها رفتار کنیم.
لذا اولین سفارش خداوند در قرآن مطالعه و خواندن است.(إقرأ…)
نوشتن افکار پریشان و احساسات درونی آشفته وبرطرف نمودن آنها،سبب رشد میشود.
ارتباط با خدا،مهم‌ترین عامل آرامش و رشد،در کنار مطالعه ونوشتن است
در آیات و روایات به مسأله توکل و ارتباط با خداوند متعال بسیار تأکید شده است.
الإمامُ الجوادُ عليه السلام: الثِّقَةُ باللّه تعالى ثَمَنٌ لِكُلِّ غالٍ ، و سُلَّمٌ إلى كُلِّ عال
یا جاری اللصیق یا رکنی الوثیق، یا الهی بالتحقیق… (دعای مشلول)
تُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ بِيَدِكَ الْخَيْرُ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ۲۶/آل عمران
خَيْرُكَ إِلَيْنَا نَازِلٌ، وَ شَرُّنَا إِلَيْكَ صَاعِدٌ(دعای ابوحمزه ثمالی)
وَ قُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ؛105/توبه
عزت و خیر تنها به دست خداوند متعال است؛ لذا:
با اتصال به خدا وتوکل بر او، ارتباط با اهل بیت (علیهم‌السلام)
تلاش فراوان در راه کمال
خارج کردن افکار منفی از ذهن
متهم کردن نفس خویش «لانفسهم متهمون»
همه راه‌های خیر برای انسان هموار میشود.
فیوضات معنوی در ماه مبارک رمضان،با این مور محقق مي شود:
خارج کردن افکار منفی از ذهن و قلب
حرکت به سمت خدا
سعه صدر
عدم فرار از سختی‌ها و مشورت با بزرگان و عقلا برای رفع مشکلات
در ادامه استاد آل مرتضی به نکاتی از تفسیر نور،اشاره کرد.
سوره نور،معروف به عفت و پاکدامنی است.
موضوعات اصلی
مجازات زناکاران
مجازات شایعه سازان
مجازات تهمت زنندگان
نهی از پیروی از خطوات شیطان…
وسوسه های شیطان مانع حرکت صعودی و انحراف از صراط مستقیم میشود.
آداب معاشرت و دستورهاى اجتماعى اسلام (آیات ۲۷ الی ۲۹)
آیه۳۰
قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ
حفظ عفت مردان
در این آیه برای حفظ عفت و حیا به مردان دو توصیه می‌کند:
يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ
ﻳﻐﻀﻮﺍ”ﺍﺯ ﻣﺎﺩﻩ”ﻏﺾ”(ﺑﺮ ﻭﺯﻥ ﺧﺰ) ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﻛﻢ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﻧﻘﺼﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺩﺭﻛﻮﺗﺎﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺻﺪﺍ ﻳﺎ ﻛﻢ ﻛﺮﺩﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ، ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺁﻳﻪ ، ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﺸﻤﻬﺎﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﻭ ﺑﻨﺪﻧﺪ و ﻧﮕﺎﻩ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﻢ ﻭﻛﻮﺗﺎﻩ ﻛﻨﻨﺪ.ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻟﻄﻴﻔﻰ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﻪ ﺭﺍﺳﺘﻰ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺯﻥ ﻧﺎﻣﺤﺮﻣﻰ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﻠﻰ ﺑﺒﻨﺪﺩ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺭﺍﻩ ﺭﻓﺘﻦ ﻭ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻭ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ، ﺍﻣﺎ ﺍﮔﺮ ﻧﮕﺎﻩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺻﻮﺭﺕ ﻭ ﺍﻧﺪﺍم ﺍﻭ ﺑﺮ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﭼﺸﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﺍﻧﺪﺍﺯﺩ، ﮔﻮﻳﻰ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﺧﻮﻳﺶ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﻧﻤﻰ ﮔﻮﻳﺪ ﺍﺯ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻓﺮﻭ ﮔﻴﺮﻧﺪ (ﻭ ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻠﺎﺡ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺁﻥ ﻓﻌﻞ ﺭﺍ ﺣﺬﻑ ﻛﺮﺩﻩ) ﺗﺎ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺮ ﻋﻤﻮم ﺑﺎﺷﺪ، ﻳﻌﻨﻰ ﺍﺯ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺗﻤﺎم ﺁﻧﭽﻪ ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺣﺮﺍم ﺍﺳﺖ ﭼﺸﻢ ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪ و تنها نگاه به نامحرم مدنظر نیست.
يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ
ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺭ ﺁﻳﻪ ﻓﻮﻕ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺣﻔﻆ”ﻓﺮﻭﺝ”ﺍﺳﺖ.
ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ”ﺣﻔﻆ ﻓﺮﺝ” ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻯ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪﻥ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻧﮕﺎﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ.
چرا فعل «ﻳَﻐُﻀُّﻮﺍ» در این آیه مجزوم است؟
این فعل مجزوم به طلب محذوف است.
در جمله ” ﻗُﻞْ ﻟِﻠْﻤُﺆْﻣِﻨِﻴﻦَ ﻳَﻐُﻀُّﻮﺍ ﻣِﻦْ ﺃَﺑْﺼﺎﺭِﻫِﻢْ” ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﻠﻤﻪ” ﻳﻐﻀﻮﺍ” ﻣﺘﺮﺗﺐ ﺑﺮ”ﻗﻞ:ﺑﮕﻮ”ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺮﺗﺒﻲ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﺏ ﺷﺮﻁ ﺑﺮ ﺷﺮﻁ ﺩﺍﺭﺩ،ﻗﻬﺮﺍ ﺩﻟﺎﻟﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻗﻮﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺍﻣﺮ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﺍﻣﺮ ﻛﻦ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ، ﻭ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ:” ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻏﺾ ﻭ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﻛﻦ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻣﺮ ﺑﻜﻨﻲ ﭼﺸﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻲ ﭘﻮﺷﻨﺪ”ﻣِﻦْ ﺃَﺑْﺼﺎﺭِﻫِﻢْ” ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﻠﻤﻪ”ﻳﻐﻀﻮﺍ” ﻣﺘﺮﺗﺐ ﺑﺮ” ﻗﻞ:ﺑﮕﻮ” ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺮﺗﺒﻲ ﻛﻪ ﺟﻮﺍﺏ ﺷﺮﻁ ﺑﺮ ﺷﺮﻁ ﺩﺍﺭﺩ ﻗﻬﺮﺍ ﺩﻟﺎﻟﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﺮ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻗﻮﻝ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺍﻣﺮ ﺍﺳﺖ،ﻭ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﺍﻣﺮ ﻛﻦ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ، ﻭ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺁﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ:”ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻏﺾ ﻭ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﻛﻦ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻣﺮ ﺑﻜﻨﻲ ﭼﺸﻢ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﻲ ﭘﻮﺷﻨﺪ”.
آیه ۳۱
وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
وظایف زنان
این آیه به شرح وظایف زنان پرداخته است:
يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ:چشم هایشان را از نگاه به نامحرم فرواندازند.
وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ: پاکدامن باشند.
وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا: زینتهایشان را آشکار نسازندـ
وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ: ﻣﻘﻨﻌﻪ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺭﻭﻱ ﮔﺮﻳﺒﺎﻥ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﻴﻨﺪﺍﺯﻧﺪ.
وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ
آنها نبايد زينت خود را آشكار سازند
مگر (در دوازده مورد):
1 – براى شوهرانشان«الا لبعولتهن».
2 – يا پدرانشان«او آبائهن»
3 – يا پدران شوهرانشان«او آباء بعولتهن».
4 – يا پسرانشان«و ابنائهن».
5 – يا پسران همسرانشان
«او ابناء بعولتهن».
6 – يا برادرانشان«و اخوانهن».
7 – يا پسران برادرانشان«او بنى اخوانهن».
8 -يا پسران خواهرانشان«او بنى اخواتهن».
9 – يا زنان هم كيششان«او نسائهن».
در مجالس زنانه نیز در صورتی که زنان هم کیش شما باشند می توانید،زینتها را آشکار کنید،در غیر این صورت باید مراقب زنان غیر هم کیش که ممکن است، درباره زینتهای شما با دیگران صحبت کنند،باشیم
10 – يا بردگانشان (كنيزانشان ).«او ما ملكت ايمانهن»
11 – افراد سفيه و ابلهى كه مـيـل جـنـسـى در آنـهـا وجـود نـدارد.«او التـابـعـيـن غـيـر اولى الاربـة مـن الرجال».
12 – يـا كـودكـانـى كـه از عـورات زنـان (امـور جـنـسـى)آگـاه نـيـسـتـنـد.«او الطفل الذين لم يظهروا على عورات النساء».
حكم پایانی را به این صورت بيان مى كند: آنها به هنگام راه رفتن پاهاى خود را به زمين نزنند تا زينت پنهانيشان دانسته شود (و صداى خلخالى كه بر پا دارند به گوش رسد)«و لا يضر بن بارجلهن ليعلم ما يخفين من زينتهن».
بدون دیدگاه