بسم الله الرحمن الرحیم
راهپیمایی روز قدس مصداق عمل صالح است .
وَلَا يَطَئُونَ مَوْطِئًا يَغِيظُ الْكُفَّارَ وَلَا يَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَيْلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ ۱۲۰ توبه
هیچ قدمی که موج خشم کافران شود برنمی دارندو از هیچ دشمنی انتقام نمی گیرند جز انکه در مقابل هریک از این رنجها والام عمل صالحی برای انها نوشته می شود وخداوند پاداش نیکوکاران را تباه نخواهد کرد
نتیجه : راهپیمایی و تجمعاتی که موجب خشم دشمنان اسلام میشود مصداق عمل صالح خو اهد بود و عبادت دسته جمعی , مصداق امر به معروف ونهی از منکر عملی محسوب می شود .
وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِين ۱۰۷ انبیاء
موضوع : پیامبر ص رحمت برای جهانیان
رب العالمین یکی از صفات بارز خداوند است و رسول اکرم را رحمه للعالمین برای مردم جهان در تمام اعصار قرار داده است .
رحمانیت صفت عام خداوند برای تمام مخلوقات عالم است و عموم مردم از کافر ومومن باید طعم مهربانی و دوستی را از جانب پیامبر ص بچشند
چون این وعده خداوند است و او را به همین جهت مبعوث کرده است .
رحمه للعالمین از طرفی به خاتمیت ان حضرت نیز اشاره دارد چون این عبارت در مورد هیچ یک از پبامبران الهی به کار نرفته است.
ادله دائمی بودن وهمگانی بودن رسالت و رحمت نبوی
وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِلنَّاسِ بَشِيرًا وَنَذِيرًا وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ۲۸ سبا
این ایه اشاره به رسالت جهان شمول پیامبر دارد.
تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَىٰ عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا ۱ فرقان
این ایه قلمرو رسالت پیامبر را همگانی وهمیشگی معرفی می کند .
نکته : در عبارت رحمه للعالمین، عالمین اسم جمع و محلی به الف ولام است یعنی (الف ولام جنس بر سر ان امده است ) و دلالت بر عمومیت رحمت پیامبر ص بر همه ی عوالم می کند.
نکته : وما ارسلناک الا رحمه للعالمین بر عمومیت رحمت رسالت برهمه موجودات عالم دلالت دارد چون:
در جمله استثناء وجود دارد( الا رحمه للعالمین )
قبل از ان جمله منفی وجود دارد (وما ارسلناک )
مستثنی به صورت نکره ومطلق امده است.
حدیثی که بر عمومیت رحمت رسالت دلالت دارد :
زمان نزول ایه پیامبر ص از جبرئیل پرسید: آیا چیزى از این رحمت عائد تو شد ؟ جبرئیل در پاسخ فرمود : از پایان کارخویش بیمناک بودم، اما با این آیه از وضع خود مطمئن شدم آنجا که خداوند مرا مدح نمود: ذِى قُوَّة عِنْدَ ذِى الْعَرْشِ مکین
نکته : در ایه وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ حصر وجود دارد به این معنا که ای پیامبر مقصود از رسالت تو فقط وفقط رحمت برای جهانیان است , هیچگونه عذاب ورنجی در ان نیست . بلکه رسالت تو خیر ,حق و صدق محض است .
دلایل حصر :
ادات استثناء در جمله وجود دارد – ماقبل ان جمله منفی وجود دارد- مستثنی منه در جمله وجود ندارد
سوال : چگونه ممکن است پیامبر ص بر کافران و مشرکان رحمت باشد ؟
بر اساس ایات و روایات تا زمانی که ان حضرت در بین کفار حضور داشته باشند عذاب استیصال دامنگیر مردم نخواهد شد همانطور که خدای سبحان فرموده :
وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنْتَ فِيهِمْ ۚ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ
۳۳ انفال
نکته : با توجه به اینکه اهل بیت و ولی عصر( عج) به منزله نفس وجود پیامبر ص هستند (انفسنا وانفسکم) لذا عمومیت رحمت ان حضرت برکت پیدا میدکند ومادامی که ولی عصر( عج) در بین حضور دارند عذاب استیصال دامنگیر مردم نخواهد شد (لو لاالحجه لساخت الارض باهلها)
جلوه هایی از رحمت واسعه ی پیامبر ص :
هیچگاه به کافران نفرین ننموده و برایشان درخواست عذاب نکردند.
عفو مشرکان در زمان فتح مکه توسط پیامبر ص
این ایه شاهد بر رحمت ورافت بی مثال پیامبر ص است :
لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ ۱۲۸ توبه
دردنیاى امروز که جنگ, جهل، فساد اخلاق، و ظلم از در و دیوار می بارد مفهوم رَحْمَةً لِلْعالَمِین بودن پیامبرص ، از هر زمانى آشکارتر است، برنامه و دستورات او رحمت و پایان ان , حکومت صالحان بر جهان خواهد بود.
قُلْ إِنَّمَا يُوحَىٰ إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ ۖ فَهَلْ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ ۱۰۸ انبیاء
موضوع : اثبات توحید براساس رحمت پیامبر (ص)
مهم ترین مظهر رحمت و محکم ترین پایه ان ، توحید و جلوه هاى آن است .
سه نکته بنیادى ایه :
۱. پایه اصلى رحمت، توحید است . در اعتقاد، عمل، کلمه، صفوف، قانون , در همه چیز توحید جاری است .
۲. به مقتضاى کلمه إِنَّما که دلیل بر حصر است، إِنَّمَا يُوحَىٰ یعنی تمام دعوت پیامبرص در اصل توحیدخلاصه مى شودو حصر در عبارت أَنَّمَا إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ ۖ نیز به این معنا ست که که فقط وفقط خدای شما خدای یگانه است .
۳. مشکل اصلى تمام جوامع و ملل، آلودگى به شرک در اشکال مختلف است وراه حل ان تمسک به توحید است.
فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُلْ آذَنْتُكُمْ عَلَىٰ سَوَاءٍ ۖ وَإِنْ أَدْرِي أَقَرِيبٌ أَمْ بَعِيدٌ مَا تُوعَدُونَ ۱۰۹ انبیاء
موضوع : اعلام خطر در برابر اعراض از حق
خداوند متعال در این ایه به انان که به دعوت توحید توجه نکرده و از ان روی گردان شده اند اعلام خطر نموده و به همه مشرکان به طور یکسان وعده عذاب می دهد.
ظآذَنْتُ از ماده ایذان به معنى اعلام کردن توأم با تهدید است، و گاه به معنى اعلان جنگ نیز آمده، اما به دلیل مکی بودن سوره و اماده نبودن زمینه جهاددر ان زمان, ظاهر این است پیامبر با این سخن مى خواهد اعلام نفرت و جدائى از آنها کند.
تعبیر عَلى سَواء در ایه میتواند به دومورد اشاره داشته باشد :
من نسبت به مجازات الهى به همه شما به طور یکسان اعلام خطر مى کنم، اهل مکّه یا قریش نزد خدا ,مزیت,برترى وتفاوتی ندارند.
من ندایم را به گوش همه شما بدون استثناء رساندم.
فکر نکنید این وعده عذاب دور است، شاید هم نزدیک و بسیار هم نزدیک باشد.
این عذاب ممکن است عذاب قیامت و یا مجازات دنیا و یا هر دو باشد.
خداوند متعال به قوم یهودکه از دستورات الهی اعراض نموده و ظلم وجنایت بسیار کرده اند اینگونه وعده عذاب ومجازات می دهد:
وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكَ لَيَبْعَثَنَّ عَلَيْهِمْ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ مَنْ يَسُومُهُمْ سُوءَ الْعَذَابِ ۗ إِنَّ رَبَّكَ لَسَرِيعُ الْعِقَابِ ۖ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ. ۱۶۷ اعراف
به انها اعلام می کند که بزودی کسانی بر شما مسلط می شوند وتا قیامت شما را به رنج و سختی می اندازند.
بنابراین انها تا قیامت روی ارامش نخواهند دید.
شاید دولتهایی مانند اسرائیل غاصب و جنایتکار دورانی را با تکیه به قدرتهایی مثل امریکا به ظاهر امنیت وعزت پیدا کنند ولی این عزت ناپایدار و متزلزل است.
این وعده حق است وبزودی محقق می شود .
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
بدون دیدگاه